Zijn de prijzen van landbouwproducten structureel te laag doordat we steeds betere producties van een hectare weten te halen en daarmee overproductie creëren? Of omdat ketenpartners simpelweg een betere marge op ons product weten te maken. Hebben we vervolgens Europa nodig om de marges in de keten beter te verdelen of hebben we zelf de sleutel in handen? Een interessante discussie die op meerdere fronten wordt gevoerd en met interessante partijen die zich hierin mengen. Wat doet naast de Europa b.v. een politieke partij als Partij voor de Dieren aan tafel. Is het niet gewoon een zakelijke overeenkomst tussen supermarkt en producent?

Hoe meer je weet van iets, hoe genuanceerder je wordt. Tenzij je natuurlijk vanuit een bepaalde ideologie een deel van de waarheid uitsluit en datgene wat aan informatie overblijft naar eigen inzicht inkleurt. Het debat van schaalvergroting in de land- en tuinbouw is alweer enige tijd gekaapt door milieu extremisten. Partijen die een beroep doen op de onderbuik en daarmee het debat over productieverhoging in onze sector verstoren.

Daarmee is de megastal het meest duurzame wat de landbouw momenteel te bieden heeft en zien we ook in de tuinbouw dat door schaalvergroting efficiënter omgesprongen wordt met allerlei grondstoffen. Ik verzin dit niet; de beste landbouwuniversiteit ter wereld, Wageningen Universiteit & Research, laat dit bij monde van de bestuursvoorzitter optekenen en staaft dit met een batterij aan onderzoeken. Saillant detail is dat het dierenwelzijn gemiddeld hoger is op een grootschalig bedrijf. Iets wat Partij voor Dieren stellig betwist, maar onomstotelijk aangetoond in onderzoek. Het is ook logisch; dierenwelzijn bepaalt in grote mate de productie en dus wil een boer hier niet op beknibbelen. Juist door schaalvergroting wordt het mogelijk om meer kennis in te kopen en wordt het tevens mogelijk om te investeren in het vergroten van dierenwelzijn. Resultaat hiervan is dat de output verder stijgt en het bedrijf een betere boterham verdient. Het wordt daarmee een vliegwiel die schaalvergroting verder aanjaagt.

Daarmee is schaalvergroting onvermijdelijk en bovenal noodzakelijk willen we met de steeds schaarser wordende grondstoffen zo efficiënt mogelijk voedsel produceren. Het is daarmee ook naïef om productiebeperking op te voeren als middel om prijsvorming te stimuleren. Immers hiermee creëer je verspilling, naast dat het ervoor zorgt dat de middelmaat in de sector langer aangehaakt blijft.

Het is net zo naïef om vanuit de Europese Commissie een beroep te doen op de retail om een deel van de marge over te maken aan de producent. Albert Heijn & Co hebben de opschaling al ruimschoots doorgemaakt en plukken hier nu letterlijk en figuurlijk de vruchten van. Elke actie die schaalvergroting in onze sector tegenwerkt laat deze marktmarkt in stand en laat marges onder druk.

En nu? Hoe nu verder? De opties zijn beperkt en ik denk dat we dus even door de zure appel heen moeten. Om de prijsvorming van je product beter onder controle te krijgen is vereniging bittere noodzaak, om alvast een breder front te vormen richting retail. Dit biedt ook de mogelijkheid om te investeren in productinnovaties en de verdere verwerking van je product om een betere prijs per kg te krijgen. Vervolgens zal opschaling in de sector zorgen voor natuurlijke selectie en daarmee ook voor consolidatie van de productie onder grote collectieven. Pas dan ontstaat er evenwicht in de keten en zal de winstverdeling meer in verhouding zijn.

Oh en laten we vooral niet de milieufederatie en haar discipelen willen overtuigen van deze feiten. Zij laten deze informatie toch aan zich voorbij gaan. Evenementen als Kom in de Kas of de Open boerderij dagen zijn echter uitgelezen mogelijkheden om consumenten mee te nemen in het verhaal van onze sector en ik voorzie dat dit de beeldvorming rond schaalvergroting ten goede komt!