Het is weer zover. De eerste warme week van het jaar is aangebroken en warempel: de OCAP ligt eruit. Voor de leek: OCAP (Organic CO₂  for Assimilation by Plants) is een grote leverancier van CO₂ voor de tuinbouw. CO₂ die nodig is om de planten en bloemen te laten groeien. Eerst even een stapje terug naar het Scheikundelokaal:

Alles in dit verhaal draait om de “fotosynthese”. Dit is het proces waarin een plant voedsel en zuurstof maakt, voor zichzelf, maar zeker ook voor mens en dier. Een plant gebruikt hiervoor: Water (H₂O), koolstofdioxide (CO₂) & (zon)licht.

• Het water wordt uiteraard opgenomen door de wortels.
• De koolstofdioxide wordt opgenomen door de huidmondjes aan de onderkant van het blad.
• Het licht wordt ook opgevangen door het blad.

Deze 3 essentiële onderdelen zijn dan aanwezig in de plant en dus vindt, in de bladgroenkorrels, de fotosynthese plaats. Het water en de CO₂ worden door middel van de energie van het licht omgezet in zuurstof (O) en glucose (suiker, C₆H₁₂O₆). Deze twee verbindingen zijn belangrijk, de zuurstof ademen we in en de glucose is voedsel voor ons & de plant/bloem.

Hoe meer fotosynthese er plaats vindt, hoe meer voedsel de plant maakt. De CO₂ hebben we in de tuinbouw dus keihard nodig om onze bloemen en (groente- en fruit-)planten beter, sneller en gelijkmatiger te laten groeien. Het water is voldoende aanwezig en het zonlicht in deze tijd van het jaar ook. De CO₂ is de factor waar de groei dan dus van afhankelijk is.

In Nederland horen/zien we zowat iedere dag in het nieuws dat er maatregelen moeten komen om klimaatdoelstellingen te halen, dat we moeten verduurzamen om de wereld ook bewoonbaar te houden voor ons nageslacht en ook vaak gehoord: dat we “van het gas af” moeten. Voor de beeldvorming: Elke verstookte m3 gas levert 1,8 kilogram CO₂ op die in de kas dus nuttig gebruikt wordt. De tuinbouw is een sector waarbij de CO₂ die vrijkomt van het gas dat verstookt wordt niet allemaal de lucht in geblazen wordt, integendeel.

De periode met warmer weer is echter dé kans in de tuinbouw en aanverwante partijen om nóg verder te verduurzamen: Doordat er minder warmte nodig is voor het gewas, kan er minder gas verstookt worden. Echter, betekent dit dus ook weinig CO₂ in de kas, wat weer vermindering van groei van het gewas veroorzaakt.
OCAP is hierbij een ideaal alternatief waarbij CO₂ die normaal gesproken uitgestoten wordt door Shell en Alco Energy, afgevangen wordt en via pijplijnen verspreid wordt onder een netwerk van tuinbouwbedrijven. Een win-win situatie dus: Shell en Alco stoten de CO₂ niet meer uit en de tuinbouw hoeft geen gas te verstoken om CO₂ te maken. Super toch? Dat zou je wel denken..

Hét probleem wat zich ieder jaar weer voordoet: Wanneer Shell in onderhoud gaat/moet, is de leveringszekerheid verdwenen en is de tuinder weer aangewezen op het zelf produceren van de CO₂ door extra warmte te gaan maken. Warmte die in deze periode in de weg zit; bloemen en planten (en werknemers) worden niet blij van een verwarmingsbuis die aan staat naast het gewas, terwijl de buitentemperatuur ook al op 30 ᵒC ligt.

Er wordt al jaren gesproken over een verbetering van de leveringszekerheid door meer bronnen aan te roepen en de CO₂ op te slaan in bijvoorbeeld een aantal bijna lege gas- en olievelden onder de Noordzee. De vraag die ik wil stellen: Wanneer wordt er nou eens doorgepakt, waarom duurt het altijd zo lang voordat er beslissingen genomen worden, oftewel: Wanneer kunnen we in de tuinbouw wéér een stap zetten in de verduurzaming van onze producten?